Laarne moet een voorbeeldgemeente worden als het gaat over behoud van open ruimte, landbouw en natuurherstel. Onze gemeente heeft meer in haar mars dan het strikte minimum. Wij gaan voor:
1. Laarne treedt toe tot het Nationaal Park Scheldevallei
Eind september 2023 besliste de gemeenteraad met een wisselmeerderheid dat Laarne NIET zal meedoen aan het samenwerkingsverband voor het Nationaal Park Scheldevallei. Een gemiste kans op zoveel vlakken. De Scheldevallei is een uniek gebied met zoetwatergetijden en geniet internationaal aanzien. Twee van de zeven deelgebieden, de Kalkense Meersen en de Damvallei, liggen in Laarne. Uit angst voor rechtsonzekerheid voor eigenaars en bezoekers, klonk het bij de bevoegde schepen. En dat terwijl de uitbouw van een Nationaal Park net prachtige kansen biedt voor zowel natuurontwikkeling, zonder de belangen van de landbouwers uit het oog te verliezen. Ook economisch is deze angstige beslissing verre van slim. Ter vergelijking: het Nationaal Park Hoge Kempen levert jaarlijks meer dan 190 miljoen in Limburg. De inkomsten uit toerisme en de hogere tewerkstelling - geschat wordt dat er 5000 jobs gecreëerd zijn dankzij het Nationaal Park - zijn ook welkom in onze gemeente. Wij zullen er alles aan doen om alsnog toe te kunnen treden tot het Nationaal Park Scheldevallei.
2. Landbouwgrond is voor boeren, niet voor auto's
Het dossier van de heraanleg van de E17 en de R4 beroert sinds begin dit jaar de gemoederen. Pas na een toegevoegd agendapunt van Groen-gemeenteraadslid Stephanie Demeulemeester over de scenario's voor het zogenaamde Complex Project Viaduct Gentbrugge, schoot het gemeentebestuur van Laarne in actie. En dat terwijl er een ronduit rampzalig scenario voorligt voor de Meerskant. Het doel van dit project is om de overlast van het viaduct in Gentbrugge voor eens en voor altijd op te lossen, maar het kan niet de bedoeling zijn dat er in de plaats een prachtig stuk open ruimte en ontzettend veel landbouwgrond wordt opgeofferd in onze gemeente. In deze tijden van betonstop en bouwshift zal Groen er alles aan doen om de belangen van de landbouwers en de inwoners van de Meerskant te verdedigen en dit stukje open ruimte te vrijwaren.
3. Langetermijnvisie op behoud en gebruik van open ruimte
De toekomst van de resterende open ruimte - of dat nu landbouwgebied of natuurgebied is - staat of valt bij een integraal, toekomstgericht beleid. Hoe gaan we om met woonuitbreidingsgebied? Wat kunnen we doen tegen de verpaarding van onze gemeente? Hoe zorgen we ervoor dat de betonstop concreet wordt? Op die vragen heeft het gemeentebestuur te weinig een antwoord. Maar alleen door op de lange termijn te plannen kunnen we ervoor zorgen dat onze gemeente niet dichtgebouwd geraakt.
4. Bijenvriendelijke bermen langs straten en trage wegen
Dat het niet goed gaat met bijen en andere bestuivers, hoeven we niet meer te vertellen. En toch kan het gemeentebestuur zoveel meer doen om de biodiversiteit in Laarne en Kalken op peil te houden. Het gemeentebestuur heeft het laatste jaar verschillende aanplantingen die goed waren voor bijen weggehaald en vervangen door gras. En op papier doet Laarne mee aan Maai Mei Niet, maar in de praktijk wordt er onnodig vroeg gemaaid in veel wijken. Het Bermbesluit van de Vlaamse regering stelt dat bermen voor 15 juni niet mogen gemaaid worden, maar daar wordt in Laarne geen rekening mee gehouden. Op sommige plekken werd er zelfs al gemaaid vanaf 15 april!
Graspleintjes en bermen worden zo kort gehouden dat er hoogstens wat klaver of een madeliefje tot bloei kan komen. En het maaisel wordt niet afgevoerd. En door gebrek aan verzorging redden veel straatbomen het niet. Samen met de groendienst en de bermbeheerders stellen we een evenwichtig onderhoudsplan op, met oog voor de weggebruikers, de fauna en flora die er langs groeien.
We moeten doordacht kiezen welke planten het meest bij- en vlindervriendelijk zijn voor de gemeentelijke bloemen- en plantenvakken. Plantgoed en plantenbakken die behandeld zijn met de voor bijen en vlinders dodelijke neonicotinoïden komen er niet meer in. Bij de aanplant van nieuwe straat- en pleinbomen kiezen we voor bloeiende soorten die voedsel bieden aan insecten. Daarnaast moedigen we inwoners ook aan om hun (voor)tuinen te bebloemen, want samen kunnen al die tuinen het prachtig fourageergebied worden voor bijen en vlinders. En de zaden zijn dan later een festijn voor de mussen, vinken en andere vogels.
5. Tegelwippen en ontharding aanmoedigen met proef- en voorbeeldprojecten
Het weer in Vlaanderen wordt steeds extremer. Hevige regenbuien en lange periodes van hitte en droogte volgen elkaar op. Steeds vaker krijgen we te maken met problemen zoals hittestress en wateroverlast. Dat komt onze grond te veel versteend is. Vlaanderen is zelfs een van de meest verharde regio’s van Europa. Na een warme dag koelt die verharding niet snel af. En wanneer het regent, kan het water niet in de grond trekken. Daarom willen wij meer ontharden. Dat vermindert de kans op wateroverlast, zorgt het voor verkoeling in de zomer en betekent ook meer leven.
Groen stelt voor dat Laarne ook meedoet aan initiatieven als het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen, waar vorig jaar al één gemeente op drie aan meedeed. Als gemeentebestuur kunnen we zelf het voorbeeld geven met het ontharden van bijvoorbeeld parkings. We willen ook de inwoners ondersteunen om in de eigen tuin of oprit aan de slag te gaan, met de toolkit die Breekijzer vzw aanbiedt.
6. Robuuste waterberging, zodat we periodes van droogte én wateroverlast kunnen overbruggen
Regen en water zijn niet meer vanzelfsprekend. Ofwel hebben we er te veel ofwel veel te weinig. Heel wat maatregelen zijn gericht op particulieren. Zo is een regenput ondertussen verplicht bij nieuwbouw. Maar op het niveau van de gemeente blijven nog heel wat kansen liggen voor opvang en hergebruik. Want water dat op het dak van gemeentelijke voorzieningen valt, verdwijnt gewoon in de riolering. De Vlaamse overheid lanceerde in 2022 een Blue Deal rond collectieve watervoorzieningen waar onze gemeente niet op intekende.
De 19 gemeenten die wél meededen aan de Blue Deal hebben ondertussen heel wat kennis vergaard. Samen besparen ze jaarlijks 70 miljoen liter drink- en grondwater. Groen stelt voor dat onze gemeente alsnog op deze Blue Deal-kar springt en zelf het goede voorbeeld geeft op vlak van waterbeheer. Na 2024 heeft onze gemeente alleen nog recht op watergerelateerde subsidies als er een voldoende ambitieus hemelwater- en droogteplan klaar is. Zo'n plan omvat een integrale visie over waar en hoe we hemelwater in het gebied zoveel mogelijk ter plaatste kunnen infiltreren of hergebruiken, bufferen, en als laatste vertraagd afvoeren. Groen wilt dat de gemeente werk maakt van een doordacht hemelwater- en droogteplan. Zodat we beter voorbereid zijn op wateroverlast en droogteperiodes én zodat we ook aanspraak kunnen maken op subsidies van hogerhand.
7. Laarne ondertekent het Bomencharter én haalt haar plantdoelstellingen
In tegenstelling tot onze buurgemeenten, heeft Laarne nog steeds geen Bomencharter ondertekend. 176 andere gemeenten deden dit wel. Opnieuw bengelt onze gemeente aan het staartje als het gaat over makkelijke maatregelen in de strijd tegen de klimaatopwarming en oververhitting van onze dorpscentra.
Het Bomencharter is een engagement van de gemeente om de komende jaren telkens een streefdoel te halen voor de aanplant van nieuwe bomen in de gemeente. Op de bijhorende website kan de burger opvolgen hoeveel bomen al geplant zijn en of het streefdoel al (bijna) of nog (helemaal) niet gehaald is.